Türkiye'de Kadın Siyasetçilerin Durumu ve Beklentiler Araştırması

Türkiye'de Kadın Siyasetçilerin Durumu ve Beklentiler Araştırması sunumunu indirmek için tıklayınız.

Ben Seçerim Derneği, Kanada Hükümeti desteği ve KONDA Araştırma ve Danışmanlık A.Ş iş birliği ile, seçmen üzerindeki kadın siyasetçi algısını ölçen “Türkiye'de Kadın Siyasetçilerin Durumu ve Beklentiler Araştırma” çalışmasını tamamladı. Bu araştırmada Türkiye genelinde 31 ilin 80 ilçesindeki 126 mahalle veya köyde, toplam 2258 kişi ile yüz yüze ve derinlemesine görüşmelerle, kadın siyasetçilerin seçmen üzerindeki algısı ölçüldü. Türkiye’de Kadın Siyasetçilerin Durumu ve Beklentiler araştırması”, Türkiye toplumundaki kadın algısını ölçmenin çok ötesinde, siyasi partilere dönük algı ve beklentileri, özellikle yaş ve cinsiyet gibi değişkenler özelinde ölçmesi bakımından, yapılmış en kapsamlı araştırmadır.

Araştırma kapsamında deneklere yöneltilen çok farklı sorularla toplumda;

• Kadın siyasetçi algısı,
• Kadın siyasetçilerden beklentilerle oy verme davranışı arasındaki ilişki ve değişkenler,
• Mevcut siyasi partilerin kadın politikalarına dönük değerlendirmeler,
• Siyasi partilerin özellikle kadın politikaları bakımından kendi tabanlarında ortaya çıkan oy verme davranışı ve bunu davranışı belirleyen değişkenler,
• İstanbul Sözleşmesi’nden çıkışın farklı partilere oy vermiş kadın ve erkek seçmen tarafından nasıl değerlendirildiği,
• En önemlisi önümüzdeki seçimde ilk kez oy verecek genç seçmenin siyasi tercihleri ve kadın siyasetçiye bakışına dair çok önemli veriler elde edilmiştir.

Ben Seçerim Derneği Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Binnaz Toprak, Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Özlem Kaygusuz, Yönetim Kurulu Başkanı Nilden Bayazıt ve KONDA Araştırma ve Danışmanlık A.Ş’den Bekir Ağırdır, 22 Eylül Perşembe günü önce saat 10:00’da basın mensuplarıyla, daha sonra saat 14:00’te çeşitli kurum, kuruluş, büyükelçilik ve siyasi partilerin temsilcileri ile bir araya gelerek araştırma verilerini paylaştı. 

Araştırmada dikkat çeken sonuçlardan bazıları: 

• Toplumun %62’si, kadınların %71’i, erkeklerin %54’ü kadın siyasetçi artınca Türkiye’nin gelişeceğini ve daha iyi bir toplum haline geleceğini düşünüyor.
• Toplumun %61’i partilerde mecburi kadın kotası uygulanması gerektiğini düşünüyor. Bu fikre katılmayanlar toplumun sadece %23’ünü oluşturuyor.
• Erkeklerin %50’si partilerde eş başkanlığı desteklerken, kadınların %61’i bu fikre destek veriyor.
• Toplumun %51’i siyasi parti yöneticilerinin kadın adayları seçilemeyecek yerlerden listeye koydukları fikrine katılırken, toplumun %27’si bu düşünceye katılmıyor. Kadınlar arasında bu yargıya katılanların oranı erkeklere göre daha fazla.
• Toplumun %40’ı hiçbir partinin kadın-erkek eşitliği konusundaki duruşunu başarılı bulmazken toplumun %20’si bu konuda Ak Parti’yi başarılı buluyor. Ak Parti’yi %16 ile CHP, %11 ile İyi Parti, %8 ile HDP takip ediyor.
• Kadınların %44’ü kadınların siyasette daha fazla rol alması için kadın adaylara öncelik verilmesi gerektiğini düşünürken, erkeklerin %37’si bu konuda bir şey yapılmaması gerektiğini ve zaten hak eden kadın adayların seçileceğini söylüyor. Kadınların siyasete girmesine gerek olmadığını söyleyenlerin oranı ise sadece %6.
• Yaş azaldıkça kadınların siyasette az temsil edilmesinin sebebini partilerin yeterince fırsat vermemesi olarak görenlerin oranı artıyor. 15-17 yaş arasındakilerin %49’u bu konuda siyasi partileri suçlu buluyor.
• Toplumun yarısı partilerde mecburi kadın kotası olması gerektiğini ve kadın erkek dağılımının yarı yarıya olması gerektiğini düşünüyor. Kadınların %17’si erkeklerin % 9’u kadınların fazla olması gerektiğini söylerken, kadınların % 8’i, erkeklerin ise % 18’i erkeklerin daha fazla olması gerektiğini söylüyor.
• CHP, HDP ve İyi Parti seçmeninin yüzde 80’den fazlası siyasette daha fazla kadın olması gerektiğini düşünüyor. 
• Ak Parti seçmeni erkeklerin yüzde 65’i, kadınların yüzde 45’i siyasette daha fazla kadına gerek olmadığını söylüyor.
• Kadın ve erkeklerin bu konuda en farklı düşündüğü seçmen kümesi MHP seçmenleri. Bu kümedeki erkeklerin yüzde 69’u siyasette daha fazla kadın olmasını gerekli görmezken, kadınların yüzde 80’i daha fazla kadını gerekli görüyor.
• Kadın seçmenler arasında, partilerde kadınların daha fazla olması gerektiğini düşünme eğilimi en fazla olan küme yüzde 24 oranla MHP seçmeni kadınlar, bu kümeyi yüzde 21 oranla İyi Parti seçmeni kadınlar takip ediyor. 
• Ak Parti seçmeni erkekler kadın kotası konusunda en katı küme. Bu seçmen kümesinin yüzde 34’ü mecburi kadın kümesini doğru bulmazken, yüzde 30’u erkeklerin daha çok olması gerektiğini düşünüyor.
• Toplumun %73 gibi büyük bir bölümü ailesinden bir kadının siyasete girmesini destekleyeceğini söylerken, kadın ve erkeklerin bu konuya yaklaşımları arasında bir fark olduğunu söyleyebiliriz. Kadınların %79’u, erkeklerin ise %67’si kadın aile bireyinin siyasete girmesini destekleyeceğini söylüyor.

Konuşmacılar lansmanda önemli noktalara değindiler:

KONDA Araştırma ve Danışmanlık A.Ş Bekir Ağırdır

• "Erkek taklidi siyasetçi olacaksanız olmayın. Beklenen sadece nüfus kağıdından kadın yazması değil. Ona yüklenen bir anlam, bir beklenti var." 

Ben Seçerim Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Özlem Kaygusuz 

• “Bu araştırmanın iki temel sonucu var. Birincisi, toplum kadınları karar verici konumlarda görmek istiyor. İkincisi ise genç seçmenin değişim beklentisi çok büyük” 

Yönetim Kurulu Başkanı Nilden Bayazıt

• "Toplum kadın siyasetçiyi yeni bir siyasetle özdeşleştiriyor." 

Ben Seçerim Derneği Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Binnaz Toprak 

• "Kadın siyasetçi meselesi sadece eşit temsil meselesi değil; demokratik bir toplum için, adalet için, iklim sorununu çözmek için, yolsuzluğun bitmesi, eğitimin politikalarının dönüştürülmesi için ve aile politikalarının düzenlenmesi için kadın siyasetçiye ihtiyaç var."