350 Mil’den başkan yardımcılığına

Ben Seçerim Haber Merkezi 

23 Mayıs 2022

Kolombiya'da devlet başkanlığı seçimini ilk kez bir solcu lider kazandı: Gustavo Petro. 39 milyon seçmenin oy kullandığı seçimin sonucunda başkan yardımcısı avukat, feminist ve çevre hakları aktivisti Francia Márquez oldu. Márquez ülkesinde bu göreve gelen ilk siyah kadın.

Francia Marquez, bir çevreci olarak uluslararası maden şirketlerine meydan okumadan önce hizmetçi olarak çalışmış bekar bir anne. Zaferi, toplumsal eşitsizliklerle boğuşan ve tarihsel olarak muhafazakar seçkinler tarafından yönetilen bir ülkede bir dönüm noktasını işaret ediyor. 

41 yaşındaki Márquez çevre hakları savunuculuğuna 15 yaşında başladı. Çok uluslu bir şirketin bölgenin ana nehri olan Ovejas üzerinde bir barajı genişletmek istediğini öğrendi. Bu, bölgedeki toplumsal yaşamı tehdit edebilirdi. Çocuk yaşta anne olduktan sonra hukuk fakültesine gidip avukat olan Francia Márquez yaşadığı bölgede madencilik faaliyeti yürütmek isteyen şirketlere karşı yürüttüğü hukuk mücadelesini kazandı.

2014 yılında yasadışı altın madencileri iş makineleriyle Cauca bölgesine girdi. Yaşadığı kasabadaki nehrin altın madencilerinin istilasına sessiz kalmayan Márquez, bu yüzden ölüm tehditleri aldı. Kasabayı bir süreliğine terk etse de bu tehditler onu durdurmadı. Márquez ve beraberindeki onlarca kadın, 2014 yılında 10 gün boyunca Cauca'dan başkent Bogotá'ya doğru yaklaşık 550 kilometrelik (350 mil) bir yürüyüş başlattı. Yürüyüş, İçişleri Bakanlığı'nın önünde yapılan oturma eylemiyle son buldu. Hükümet en sonunda Cauca'ya askeri birlikler göndererek yasadışı madencileri bölgeden çıkartmak zorunda kaldı. Doğa için gösterdiği çabalar Márquez'e 2018 yılında "Çevre Nobeli" olarak da bilinen Goldman Çevre Ödülünü getirdi. Her yıl dünyanın altı bölgesinden birer kişiye verilen bu ödülden bir yıl sonra ise Márquez bir suikast girişimi atlattı. Kolombiya çevre hakları savunucuları için dünyanın en tehlikeli ülkesi olarak biliniyor. 

Irkçılık ve ten rengi ayrımcılığının norm olduğu ve Afrika dışında en geniş üçüncü siyah nüfusa sahip Kolombiya'da pek çok kişi ırkçılığın olmadığını ya da bir sorun teşkil etmediğini düşünüyor. Márquez'in en büyük itirazlarından biri de buna. Başkan yardımcılığı adaylığı için kampanya yürüttüğü sırada rakibi general José Luis Esparza ülkedeki ırkçılık sorununu "hiçbir zaman hissetmediğini" söylediğinde Márquez'in yanıtı çok netti: "Irkçılığı reddetmenin bir yönü de onu tanımamaktır. Irkçılığı hissedenler ondan etkilenenlerdir."

Márquez seçim kampanyası döneminde Petro'nun kadın hakları konusundaki söylemlerini eleştirmiş, özellikle Petro’nun "ülkedeki kürtaj sayısını sıfıra indirecek gebelik engelleme programlarını teşvik edeceğini" açıklaması üzerine kürtaj hakkı için sesini yükselterek “Daha kaç kadının ölmesi gerekiyor” diye sormuştu. 

Bu haberi bianet’te yayınlanan Selay Dalaklı imzalı “Kolombiya siyaset sahnesinde güçlü bir kadın: Francia Márquez” haberlerinden kısalttık.